به گزارش «اخبار خودرو»،گویا معضلات موتورسیکلت‌ها در پایتخت و سایر کلان‌شهرها پایان ندارد. تخلف‌های فراوان و متعدد برخی موتورسواران، استفاده نادرست از این وسیله‌نقلیه، نداشتن گواهینامه و... تبدیل به کلاف سردرگمی برای شهروندان و پلیس شده است. بیش‌از سه و نیم میلیون موتورسیکلت در تهران درحال تردد است و برخی راکبان آنها نیز زیر بار محدودیت، ممنوعیت و نظارتی نمی‌روند و آلایندگی‌های بسیاری را نیز وارد هوای شهر وارد می‌کنند. این حجم از آلایندگی توسط موتورسیکلت‌ها در حالی تولید می‌شود که در چند سال اخیر نهادهای دست‌اندرکار به‌عنوان متولیان حل معضل آلودگی هوای پایتخت، پیشنهادها و راهکارهای مختلفی را امتحان کرده‌اند که البته برخی از آنها در حد ایده و کارهای مقدماتی و برخی دیگر نیز به‌دلیل نوسانات کمبود بودجه، نبود قوانین مناسب، شرایط اقتصادی و... روی زمین مانده‌اند.
آلاینده‌های دوچرخ!
بر اساس گزارش‌های منتشرشده حدود ۹۹درصد موتورسیکلت‌های پایتخت کاربراتوری هستند. کارشناسان حوزه شهری می‌گویند: «یک موتورسیکلت کاربراتوری 3 تا 7 برابر یک خودرو استاندارد یورو ۴ آلودگی تولید می‌کند.» این حجم از آلایندگی برای یک وسیله نقلیه سبک و دوچرخ بسیار بالاست اما شاید برای مدیریت شهری و سایر دستگاه‌های مسئول اهمیت چندانی نداشته باشد. طبق آمارهای اعلام‌شده، سالانه به‌طور متوسط 400هزار دستگاه موتورسیکلت پلاک می‌شود. حدود 60واحد تولیدی در زمینه ساخت موتورسیکلت ثبت شده اما درحال‌حاضر 30 تا 35 کارخانه فعال هستند. طبق قانون هوای پاک، موتورسیکلت‌ها موظف به مراجعه به مراکز معاینه‌فنی هستند اما در سال جاری فقط ۱۶۰ دستگاه موتورسیکلت به مراکز معاینه‌فنی مراجعه کرده‌اند! در قانون صراحتا قید شده است که خودروها و موتوسیکلت‌ها برای تردد به گواهی معاینه‌فنی نیاز دارند اما تجربه نشان داده است درصورتی‌که از دارندگان این وسایل، گواهی معاینه‌فنی درخواست نشود، تعداد انگشت‌شماری به این مراکز مراجعه خواهند کرد.
نگاه اجتماعی پلیس به مساله موتورسیکلت‌ها!
سرگرد مشکاتی، کارشناس پلیس راهور ناجا به روزنامه «دنیای خودرو» می‌گوید: «عوامل زیادی موجب عدم کنترل سطح آلایندگی موتورسیکلت‌ها در مقایسه با خودروها می‌شوند. ازمیان آنها می‌توان به پراکندگی و تنوع سازندگان موتورسیکلت در کشور اشاره کرد. البته برای موتورسیکلت‌ها هیچ الزام قانونی برای انجام تست‌های سالانه معاینه‌فنی مانند خودروها وجود ندارد درحالی‌که بستر انجام تست‌های فنی موتورسیکلت در بسیاری از مراکز معاینه‌فنی فراهم است، اما متاسفانه استقبال عمومی و الزام قانونی برای اجرای این قانون وجود ندارد. تعداد زیادی از موتورسیکلت‌ها علاوه‌بر اینکه آلایندگی زیست‌محیطی ایجاد می‌کنند، آلودگی صوتی نیز دارند. همین موضوع باعث می‌شود ناراحتی شهروندان ناشی‌از ترافیک، افزایش یابد. برابر قانون پلیس راهور به‌عنوان ضابط مسئولیت دارد با صاحبان موتورسیکلت‌هایی که از قوانین مصوب تخطی می‌کنند، برخورد کند.»
وی با بیان اینکه پلیس یا شهرداری به‌تنهایی نمی‌توانند الزامی برای ارائه خدمات به صاحبان موتورسیکلت تعیین کنند، گفت: «11خط مکانیزه در 6 مرکز برای معاینه‌فنی موتورسیکلت‌ها راه‌اندازی شده است اما تازمانی‌که گواهی معاینه‌فنی از دارندگان موتورسیکلت‌ها درخواست نشود، آنها به مراکز معاینه‌فنی مراجعه نمی‌کنند و توجهی هم به این مساله نخواهند داشت. خودروهای سواری هنگام خریدوفروش به گواهی معتبر معاینه‌فنی نیاز دارند و پلیس هنگام کنترل مدارک رانندگان خودروهای سواری، گواهی معاینه‌فنی هم می‌خواهد. برای موتورسیکلت‌ها نیز باید چنین الزامی وجود داشته باشد اما متاسفانه شرایط این طور نیست، این در حالی است که اقداماتی از این دست و همچنین تعیین جریمه می‌تواند منتج‌به ضمانت اجرایی دریافت معاینه‌فنی شود.»
مشکاتی همچنین می افزاید: « البته نگاه پلیس به این مساله صرفا حقوقی و قانونی نیست. پلیس به این مساله نگاه اجتماعی نیز دارد. گاهی اوقات بعد از اجرای طرح‌های ویژه که به‌منظور ساماندهی وضعیت موتورسوارها در پایتخت عملیاتی می‌شوند، مطالب و ویدیوهایی در فضای مجازی منتشر می‌شود که گویی برخورد پلیس با موتورسوار متخلف و توقیف وسیله‌نقلیه او را از نان خوردن انداخته و مانع کسب‌وکار شده است. دربرخی موارد حتی مردم نیز در این صحنه‌ها از راکب جانبداری می‌کنند و از همکاران ما می‌خواهند از جریمه و اعمال قانون صرف‌نظر کنند. در این مواقع پلیس قصد ندارد روبه‌روی شهروندان قرار بگیرد و مشکلی برای مردم ایجاد کند. این مسایل خودبه‌خود باعث سخت‌تر شدن نحوه مدیریت و کنترل موتورسیکلت‌ها می‌شوند. در برخی موارد شرایط اقتصادی به گونه‌ای است که در این زمینه نمی‌توان قاطعانه برخورد کرد.»
به‌هرحال در این سال‌ها هیچگاه کنترل جدی روی موتورسواران نبوده و اگر هم اجرا شده، مقطعی و گذرا بوده است.
هزینه موتورهای برقی بالاست!
مطابق قانون هوای پاک قرار بود طرح جایگزینی موتورسیکلت‌های فرسوده با موتورهای برقی به مرحله اجرا برسد اما این طرح نیز مانند سایر راه‌حل‌های پیشنهادی روی کاغذ ماند. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت در این باره می‌گوید: «نبود باتری موتورهای برقی و قیمت بالای آنها باعث شده از این موتورسیکلت‌ها استقبال نشود. باتری این موتورها در داخل تولید نمی‌شود و البته واردات‌شان نیز ممنوع است.» وی درباره اینکه چرا با وجود آلودگی شدید هوا و تردد موتورسیکلت‌های فرسوده که بیشتر به این مشکل دامن می‌زنند اما موتورهای برقی چندانی در سطح شهر دیده نمی‌شود، گفت: «به‌دلیل قیمت بالا، این مدل‌ها نسبت‌به موتورسیکلت‌های بنزینی چندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرند. این در حالی است که چنانچه باتری موتورهای برقی خراب شود، هزینه زیادی برای تعویض باید پرداخت شود.»
